Buitenbeentje... Museum Eperon d'Or, ode aan schoenen en borstels

Met een museumpas in de hand, komt men in het ganse land. Aangezien de voetblessure van mijn hubbie nog steeds niet van de baan is en "gewone" wandeltochten nog niet mogelijk zijn, kiezen we vandaag voor een combinatie museum/stadwandeling met de rolstoel.

Het gaat richting Izegem, een stadje dat ik enkel ken van naam. Tijdens mijn kinder- en jeugdjaren huurden we een appartement aan zee en dat was eigendom van een stel uit Izegem. Even snuisteren op het internet leert me dat dit provinciestadje een bijzonder rijk industrieel verleden heeft en dit met dank aan de borstel- en schoennijverheid.

Het verhaal van die borstel- en schoennijverheid wordt verteld in het Museum Eperon d'Or, een voormalige schoenenfabriek. De geschiedenis van de fabriek gaat terug tot in de 19de eeuw: ze werd in 1863 opgericht door Emiel Vandommele. Na op verschillende locaties te hebben gezeten, werden in 1910 eerst de huidige fabriekshallen opgetrokken. Na de benoeming tot hofleverancier in 1930 kon een voorgebouw in stijl niet uitblijven. En dat voorgebouw is een echte Art Deco-parel. Toen in 1967 de schoenenfabriek de boeken moest neerleggen, kwamen de gebouwen in verval. Gelukkig heeft men nog net op tijd dit industrieel erfgoed van de sloophamer kunnen redden en heeft men het prachtig gerestaureerd. De bijhorende directeurswoning kan men enkel nog op oude foto's bewonderen.

Het resultaat is een zeer licht en open museum met drie verdiepingen. Op het gelijkvloers vind je in de vroegere fabriekshallen allerhande machines en materiaal die voor het vervaardigen van schoenen en borstels werden gebruikt en een kleine expo over de vrijetijdsbestedingen van de toenmalige fabrieksarbeiders. De eerste verdieping staat in het teken van de schoennijverheid, op de tweede vind je dan weer de borstels terug (inclusief de bezem van Harry Potter).

Verwacht je niet aan een groots opgezet museum, maar het is zeker een bezoekje waard, al was het maar om ook de schitterende architectuur aan de binnenkant te bewonderen. De expo's zijn luchtig opgesteld met veel beeldmateriaal en weinig tekst. Wie wil, krijgt een audiogids mee en komt zo nog meer te weten. We hebben trouwens zelden zo'n vriendelijke en behulpzame museummedewerkster meegemaakt. 

Heb je er bijvoorbeeld al bij stilgestaan hoeveel borstels een mens gemiddeld per dag gebruikt? Denk dan bijvoorbeeld aan de tandenborstel en de haarborstel bij het opstaan, de veeg- of schuurborstel bij het poetsen en zelfs de borstels als je door de carwash rijdt. Zelf behoor ik tot de generatie die als communiegeschenk zo'n mooie doos kreeg met daarin een handspiegel, een kam en jawel, een haar- en kleerborstel. Dat alles mooi versierd in parelmoer. Ik zie me er vandaag niet meteen mee afkomen bij een zesjarige.

Het museum laat je ook zien hoeveel stielkennis erbij kwam kijken om een schoen te maken. Door de mechanisatie en de opkomst van de lageloonlanden ging het ambacht grotendeels verloren. Het doet je wel even anders nadenken over je eigen schoenenkast... 

Met het verlies aan stielkennis werden ze ook bij de restauratie geconfronteerd. Het was zoeken om het tweekleurig voegwerk, de raampanelen in gehamerd glas of de granitovloeren in ere te herstellen. Het resultaat is top!

Nog een laatste weetje (de rest moet je zelf gaan ontdekken): de naam van de schoenenfabriek Eperon d'Or heeft niets te maken met de Guldensporenslag, maar alles met de voorliefde van de eigenaar voor de paardensport. En de tijdsgeest vroeg nu eenmaal om een Franse naam.

Aangezien Museum Eperon d'Or in deze tijd van het jaar pas in de namiddag geopend is, hebben we in de voormiddag de met klinknagels bewegwijzerde stadswandeling gedaan. Volgens de folder rolstoelvriendelijk, mits twee kleine aanpassingen in het parcours. We zouden het label "rolstoelvriendelijk" toch met een korreltje zout nemen... Zo moet je onder andere twee bruggen over die toch behoorlijk wat duwwerk vragen. En de onverharde paden in het domein Blauwhuis of langs het kanaal Roeselare-Leie zijn ook geen evidentie. 

Het is niet zo dat deze wandeling je van je sokken zal blazen, maar er zitten best wel een paar leuke plekjes bij. 

En zo is de stad van "bustels en skoen" voor ons niet langer een onbekende.

Praktische info:

Alle info over het Museum Eperon d'Or kan je nalezen op hun website: Museum Eperon d'Or.

Wil je meer weten over de stadswandeling, dan kan je deze o.a. terugvinden op de website van Westtoer (pdf en gpx). In het museum kan je de wandelkaart aankopen.

© 2022 Bouncing Kate - Alle rechten zijn voorbehouden.