Doel zonder grenzen

Doel... het spookdorp dat me al jaren fascineert, maar dat nog altijd op mijn bucketlist stond te blinken. Hoogste tijd dus om daar verandering in te brengen! Vandaag spring ik op de fiets om deze streek beter te leren kennen. Ik geef toe... met gemengde gevoelens, want ik had me verwacht aan drukte en veel industrie. Moet ik eventjes mijn mening herzien.

Een fietstocht vol contrasten

Mijn dagje start in Meerdonk, een rustig dorp tegen de Nederlandse grens. Langs een stille veldweg fiets ik tussen de mais, aardappelen en ajuin naar Kieldrecht. Meteen spot ik in de verte de koeltorens van Doel.

De torens van Doel zijn de hele tocht mijn "baken"

Onderweg kom ik al het eerste natuurgebied tegen: de Grote Geule, een langgerekte overstromingsgeul die tijdens de Tachtigjarige Oorlog ontstaan is. Niet vrij toegankelijk, maar het uitzicht vanop het brugje levert toch een paar mooie plaatjes op. 

Een kleine stukje grote baan is een noodzakelijk kwaad, maar na een flitsdoortocht door Nederland en het centrum van Kieldrecht ruil ik de drukte (nou ja, er zijn me amper auto's gepasseerd) voor de landelijke rust. Kilometer na kilometer komt mijn "doel" dichterbij.

De toegangsweg naar Doel doet meteen bevreemdend aan. Het voelt een beetje als een grensovergang met die verdwijnpalen en verplichte registratie van je eID voor wie Doel met de auto in wil tussen 18 uur en 6 uur of in het weekend. En wie met meer dan drie personen het dorp ingaat van 21 uur tot 9 uur is strafbaar omwille van het samenscholingsverbod. Niet bepaald een warm welkom, maar het zal zijn redenen best wel hebben. 

Niet veel later zie ik met eigen ogen hoe hard vandalen hier huis gehouden hebben... De houten planken voor de ramen en deuren hebben ondertussen plaats gemaakt voor ijzeren exemplaren, maar dat houdt een beetje zichzelf respecterende vandaal niet altijd tegen.

Wanneer de eerste huizen in zicht komen, is dat direct een harde confrontatie met een bijna surrealistische realiteit. Wat eens mooie huizen waren, zijn nu bouwvallen overgeleverd aan vandalen, graffitikunstenaars en de natuur die terugclaimt wat ooit van haar was. 

Een paar honderd meter verder kom ik in de dorpskern... gesloten winkels, leegstaande huizen met dichtgetimmerde ramen en deuren, gevandaliseerde bushokjes, een verlaten school, braakliggende terreinen,... En overal waar je kijkt "street art", het ene werk al wat "kunstiger" dan het andere. 

Hier en daar is er nog een huis bewoond en zie je protesten tegen het verdwijnen van Doel. En midden in al dat graffitigeweld staat het perfect onderhouden Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerkje... In meer dan één betekenis een oase van rust.

Busje komt niet zo

Sinds de plannen uit de jaren zestig van de vorige eeuw om de Antwerpse haven uit te breiden en daarvoor Doel van de kaart te vegen, begint de geschiedenis van het dorp stilaan kafkaiaanse vormen aan te nemen: wel weg, niet weg, dan weer wel, dan weer niet,... Intriestig voor de mensen die hier destijds een toekomst trachtten op te bouwen. 

Een originele ROA of een copycat aan het werk?

Het vroegere meisjesinternaat

Bestemming creativiteit

Kunstwerk met een doel

Vandaag is Doel blijkbaar opgenomen in veel reisgidsen als een must-see. Terecht, maar het doet toch wat af aan de authenticiteit als er blijkbaar in "normale, corornavrije" zomers zelfs autocars met toeristen hier even doorrijden. Ik ben benieuwd wat de mensen aan boord van zo'n autocar dan te horen krijgen... Wil je het echte verhaal, dan moet je zelf even op onderzoek.

Je zou hier trouwens veel rommel en afval op straat verwachten, maar integendeel... Verbazend... Enerzijds krijg je hierdoor niet de indruk in een getto rond te lopen, anderzijds doet het soms wat artificieel netjes aan en is het net of je in een filmdecor ronddwaalt.

Zoals het de Vlaamse ondernemingszin betaamt, zijn er in Doel twee horecazaken : taverne Doel 5 in het hart van het dorp en restaurant De Molen, op de dijk ondergebracht in - je raadt het al - een molen uit de 17de eeuw. Ik hield het bij een ijsje van de doortrekkende ijscrèmekar. Het voelt allemaal een beetje dubbel, maar ik laat het me toch smaken.

Vanop de dijk heb je trouwens een schitterend uitzicht op de Antwerpse havenbedrijvigheid en de kerncentrale. De vele bankjes nodigen uit om even op de pauzeknop te drukken.

Vreemd beeld

Langs het jaagpad verlaat ik het dorp om niet veel later tussen twee natuurgebieden in te staan: enerzijds de Paardenschor en anderzijds Doelpolder Noord en de Brakke Kreek. Of hoe hier een poging wordt gedaan om natuurbehoud en industrie met elkaar te verenigen. Het is en zal altijd een moeilijke oefening blijven, maar het contrast is op zijn minst ongewoon, een gevoel dat me tijdens deze tocht wel meer overvalt.

Paardenschor

Doelpolder Noord en de Brakke Kreek

Het blijft mooi fietsen op de dijk tussen de polders en de Schelde. Vooraleer ik de Schelde achter me laat, bots ik nog op de Radartoren in het Grenspark Groot-Saefthinge. Hier wordt werk gemaakt van een grensoverschrijdend natuurgebied: 4.700 hectare brakwaterwildernis met aan Belgische zijde de Hedwige-Prosperpolder en aan Nederlandse zijde het Verdronken Land van Saeftinghe. Je kan de toren beklimmen en je hebt er een fenomenaal uitzicht op de omgeving. Dat laat ik me uiteraard geen twee keer zeggen.

Radartoren Ouden Doel

Via het opmerkelijke gehucht Prosperpolder en met wind op kop fiets ik vrolijk de grens over. Hier staan mij ettelijke kilometers in puur landbouwgebied te wachten. Mocht je nog niet weten waarom Zeeland de fietsprovincie bij uitstek is, dan wordt je dat hier meteen duidelijk. Fietsen op biljartlakens... daar kunnen ze in België nog iets van leren.

Nog een laatste blik

Prosperpolder, een voorschoot groot, maar toch een café rijk

Dan krijg ik nog zo'n klepper van een natuurgebied voorgeschoteld: het Verdronken Land van Saeftinghe. Deze delta van slikken, schorren en vele geulen is ruim 3.500 hectare groot en is uniek in Europa. Er zijn twee wandelpaden die je op eigen houtje kan ontdekken, maar het grootste deel van het gebied kan je enkel met een ervaren gids bezoeken. Het ziet er allemaal vredig uit, maar als je weet dat het verschil tussen hoog- en laagwater tot bijna 5 meter kan oplopen, dan besef je dat dit verraderlijk kan zijn. Bij springtij kan dat zelfs tot 7 meter oplopen. Ik zet de fiets even op slot en ga het Plankierpad even verkennen. De zilte geur is onmiskenbaar, de sporen van hoogtij nog zichtbaar in de geultjes. 

In het bezoekerscentrum in Emmadorp kom je meer te weten over de geschiedenis, flora en fauna. Wie het allemaal iets minder boeit (en dat blijken de meeste medefietsers te zijn), is er een taverne met groot terras. Het blijft me telkens weer verbazen dat er mensen hier gewoon voorbijkomen zonder zelfs maar eens de dijk op te gaan. En als ze dat al doen, is het om snel snel een foto te nemen en dan terug te vertrekken. Nu ja, elk zijn ding. Die hebben 's avonds dan meer kilometers op de teller staan.

Langs de dijk en de perenboomgaarden doe ik welgeteld één straat van Grauw aan, om dan via de Grauwse Kreek het laatste stuk van de tocht aan te vatten. Voor ik afscheid neem van Zeeuws grondgebied stop ik nog even aan een prachtig plekje: de Vlaamsche Kreek. Echt picknickmateriaal, maar ik hou het bij een leuke babbel met een paar noorderburen (en kom zo leuke details over deze plek te weten) en wat kijken naar de waterhoentjes. Niet te geloven dat hier vroeger een heus fort stond (met de misleidende naam 't Boerenmagazijn). Iets verderop staat er nog een Stenen Beer, die niet alleen als sluis, maar ook als verdedigingsmuur werd ingezet. 

Fietsen langs de Grauwse Kreek

Klaar voor de perenpluk

De Vlaamsche Kreek... een prachtexemplaar

Tijdnood doet mij jammer genoeg mijn tocht inperken. Normaal gezien ging ik via de Koningsdijk terug naar mijn beginpunt, maar nu kies ik ervoor om met een korte passage door Nieuw-Namen weer de grens over te gaan en dezelfde route terug als deze morgen te nemen. Jammer voor dat stukje grote baan, maar mijn hoofd stroomt over van de opgedane impressies, dus ik stoor me niet echt aan de toevallige auto die voorbijrijdt.

En of ik een blije bakkes heb

Ik heb hier zo'n positief gevoel aan overgehouden... een échte energy boost. Dus ik ben al aan het bekijken wanneer ik nog eens terug kan komen.

Vertrek : kerk Meerdonk  tussen knooppunten 11 en 75 (gratis parkeren - 10 plaatsen)

Afstand : 63 km - lusvormig - vlak 

Mijn persoonlijke scores : algemeen :  9/10 (licht bewolkt, 22°C, voelbaar briesje ) - stilte : 9/10

Route op de fietsnetwerken Waasland en FIKS Zeeland Zuid.

Knooppunten : 11 - 10 - 60 - 12 - 14 - 17 - 13 - 64 - 65 - 59 - 67 - 66 - 62 - 63 - 64 - 60 - 10 - 11 - 75

Veel bankjes. Horeca in Nieuw-Namen, Doel en Emmadorp.

De fietsnetwerken krijgen regelmatig een update. Check voor je vertrekt een routeplanner (bijvoorbeeld http://vlaanderen-fietsland.be )

© 2020 Bouncing Kate - Alle rechten zijn voorbehouden.